سابسیژن یک روش کمتهاجمی است که برای درمان اسکارهای فرورفته، چین و چروکها و فرورفتگیهای پوستی مانند سلولیت به کار میرود. این روش به ویژه برای بهبود ظاهر جای جوشهای ناشی از آکنه، آبلهمرغان، ضربه یا جراحی بسیار مؤثر است.
زمانی که صحبت از درمان جای جوش میشود، افراد همیشه بهدنبال مؤثرترین روش هستند. 3 روش درمانی که اغلب مطرح میشوند، سابسیژن، میکرونیدلینگ و درمان لیزری هستند؛ اما کدامیک در درمان جای جوش مؤثرتر است؟
در این مقاله، به بررسی ویژگیها و مکانیسم عملکرد سابسیژن میپردازیم، زمان مناسب استفاده از هرکدام را مرور میکنیم و در نهایت توضیح میدهیم که چرا سابسیژن اغلب مؤثرتر در نظر گرفته میشود.
سابسیژن چیست؟
سابسیژن به انگلیسی Subcision یک روش جراحی زیرجلدی است که با استفاده از سوزن یا کانولای مخصوص، رشتههای فیبروتیکی که اسکار را به بافت زیرین پوست متصل کردهاند، قطع میکند. با آزادسازی این رشتههای فیبروتیک و تحریک تولید کلاژن جدید از طریق فرآیند ترمیم زخم، جای زخم تا حدود زیادی بهبود مییابد.
Subcision describes the insertion of an instrument into the skin to manually detach dermal scars adhering to the underlying subcutaneous layer. It is effective relative to other treatment modalities because the fibrotic attachments in the dermal-subcutaneous junction that pull down the skin surface are physically shredded apart.
سابسیژن روشی است که در آن یک ابزار به داخل پوست وارد میشود تا به صورت دستی، اسکارهای پوستی (درم) را که به لایه زیرجلدی چسبیدهاند، جدا کند. این روش نسبت به سایر روشهای درمانی مؤثرتر است، زیرا اتصالات فیبروتیکی موجود در محل اتصال درم و بافت زیرجلدی که سطح پوست را به سمت پایین میکشند، بهصورت فیزیکی پاره و تخریب میشوند. Subcision for Atrophic Acne Scarring | CCID
مکانیسم پیشنهادی برای اثر لیفت یا بالا کشیدن پوست در سابسیژن شامل مراحل زیر است:
- ابتدا درم از بافتهای زیرین جدا شده و در نتیجه بالا میآید.
- آسیب کنترلشدهای که از طریق سابسیژن ایجاد میشود، عوامل ترمیم زخم را تحریک کرده و باعث رشد بافت همبند جدید میشود؛ این بافت، فضای ایجاد شده در درم را به سرعت پر میکند.
- لوبولهای چربی در بافت زیرجلدی یکنواخت میشوند و نیروهای کششی در این ناحیه به طور مساوی توزیع میشوند؛ این موضوع به حداقل رساندن ناهنجاریهای سطحی ناشی از لیپواتروفی (تحلیل چربی) مرتبط با آکنه کمک میکند.
سابسیژن چگونه انجام میشود؟
در سابسیژن، از یک سوزن هیپودرمیک مخصوص استفاده میشود که از طریق یک سوراخ کوچک وارد پوست میشود. لبه تیز این سوزن برای بریدن رشتههای فیبروتیکی استفاده میشود که جای زخم را به بافت زیرین چسباندهاند.
سابسیژن معمولاً در کلینیک به صورت سرپایی انجام میشود. مراحل انجام سابسیژن به شرح زیر است:
- آمادهسازی پوست: ناحیه موردنظر تمیز و ضدعفونی میشود تا از هرگونه آلودگی یا آرایش پاک شود.
- علامتگذاری اسکار: با مارکر جراحی، مرزهای اسکار مشخص میشوند.
- بیحسی موضعی: تزریق بیحسی موضعی برای کاهش درد انجام میشود.
- ورود سوزن: سوزن (معمولاً گیج 18 تا 27 بسته به عمق اسکار) یا کانولای سه لبه با زاویه کم و موازی با پوست وارد ناحیه کنار اسکار میشود.
- حرکت بادبزنی: سوزن با حرکت بادبزنی در لایه درم، رشتههای فیبروتیک را قطع میکند. در این مرحله، ممکن است صدای «ترق» ناشی از پاره شدن بافت شنیده شود.
- چرخش سوزن: سوزن 90 درجه چرخانده شده و حرکت بادبزنی تکرار میشود.
- کنترل خونریزی: پس از خارج کردن سوزن، فشار دستی یا یخ برای جلوگیری از هماتوم (کبودی) اعمال میشود.
نکته مهم: حرکت بیش از حد عمیق سوزن میتواند خطر آسیب به عصب یا رگهای خونی را افزایش دهد، بنابراین باید توسط متخصص با تجربه انجام شود.
کاربردهای سابسیژن
سابسیژن برای درمان انواع مشکلات پوستی مناسب است، از جمله:
- سابسیژن جای جوش: اسکارهای فرورفته ناشی از آکنه (به ویژه اسکارهای رولینگ و باکسکار متوسط)
- سابسیژن صورت: درمان اسکارهای ناشی از آبلهمرغان، ضربه یا جراحی
- سابسیژن بینی: بهبود فرورفتگیهای ناشی از اسکار یا جراحی
- سابسیژن خط اخم و خط خنده: کاهش چین و چروکهای عمیق
- سابسیژن پیشانی: درمان خطوط و اسکارهای فرورفته
- سلولیت: کاهش فرورفتگیهای پوستی در نواحی ران و باسن
آیا سابسیژن برای اسکارهای غیررولینگ نیز کاربرد دارد؟
اگرچه سابسیژن اساساً برای درمان اسکارهای رولینگ طراحی شده است، اما مطالعات و تجربیات بالینی نشان میدهند که گاهی در درمان اسکارهای باکسکار متوسط نیز مؤثر است.
با این حال، اسکارهای نوکتیز (Ice-pick) و باکسکارهای بسیار عمیق معمولاً به سابسیژن پاسخ نمیدهند. این نوع اسکارها بهدلیل تخریب شدید لایه درم ایجاد شدهاند که با تحریک کلاژن بهبود نمییابند. در چنین مواردی، باید از روشهای تهاجمیتری مانند پانچ اکسیژن استفاده کرد که در آن جای زخم با اسکار خطی کوچکتری جایگزین شده و سپس با لیزر یا درمابریژن اصلاح میشود.
چه افرادی کاندیدای مناسب سابسیژن هستند؟
سابسیژن برای افرادی با اسکارهای فرورفته متوسط تا شدید (بر اساس سیستم درجهبندی گودمن و بارون) مناسب است. این روش برای پوستهای مختلف، از روشن تا تیره، قابل استفاده است. با این حال، افرادی با شرایط زیر باید از انجام سابسیژن اجتناب کنند:
- سابقه اسکار هیپرتروفیک یا کلوئیدی
- مصرف رتینوئیدهای سیستمیک (مانند ایزوترتینوئین) در 12 ماه گذشته
- اختلالات انعقادی یا خونریزی
- عفونت فعال باکتریایی یا ویروسی
- آکنه فعال در ناحیه درمان
مزایای سابسیژن
مزایای سابسیژن نسبت به سایر روشها عبارت است از:
- کمتهاجمی بودن: بدون نیاز به برش باز یا بخیه
- تحریک کلاژنسازی: بهبود بلندمدت ظاهر پوست
- مناسب برای انواع پوست: حتی پوستهای تیره که مستعد هایپرپیگمانتاسیون هستند
- دوره نقاهت کوتاه: بازگشت سریع به فعالیتهای روزانه
- اثربخشی بالا: بهویژه برای اسکارهای رولینگ
تعداد جلسات سابسیژن
تعداد جلسات مورد نیاز به شدت اسکار، نوع پوست و پاسخ بدن به درمان بستگی دارد. به طور متوسط 3 تا 6 جلسه با فاصله حداقل 4 هفته برای اسکارهای متوسط کافی است.
نتیجه سابسیژن کی مشخص میشود؟
فرآیند التیام و بهبود پوست زمانبر است؛ سابسیژن یک راهحل فوری نیست. نتایج اولیه پس از 1 تا 2 ماه قابل مشاهده است، اما بهبود کامل ممکن است تا 6 ماه طول بکشد، زیرا تولید کلاژن فرایندی تدریجی است.
مهم است به یاد داشته باشید که بدن ممکن است بخواهد برخی از بافتهای محدود را دوباره متصل کند و به همین دلیل ممکن است درمانهای ترمیمی ضروری باشد. بسیاری از بیماران پس از فقط یک جلسه سابسیژن بهبود مییابند. چه تغییرات کوچک یا قابل توجه باشد، بهبود در اصلاح مشکلات زیرین پوست مزیت واقعی سابسیژن است.
آیا سابسیژن دائمی است؟
مدت زمان اثر سابسیژن به ویژه اگر با درمانهای ترکیبی همراه شوند، طولانیمدت است؛ اما عواملی مانند پیری پوست یا آکنه جدید ممکن است نیاز به جلسات بیشتری جهت تقویت اثر درمان داشته باشند. در واقع اگرچه نتایج سابسیژن میتواند سالها دوام داشته باشد، ممکن است در همه موارد 100% دائمی نباشد.
عوارض سابسیژن چیست؟
عوارض احتمالی سابسیژن عبارتاند از:
- هماتوم (کبودی ناشی از خونریزی) که مقدار کم طبیعی است.
- درد یا حساسیت محل درمان
- اسکار هیپرتروفیک یا کلوئید (۵ تا ۱۰٪ موارد) که بیشتر در ناحیه اطراف چشم، خط اخم، لب بالا و گوشههای لب
- عفونت که معمولاً بهصورت جوش یا چرک موضعی
- هایپرپیگمانتاسیون التهابی موقت (توصیه به استفاده از ضدآفتاب)
- عدم پاسخ مناسب یا بهبود ناکافی
- آسیب به عصب یا رگ خونی (بیشتر در نواحی فک، شقیقه و جلوی گوش)
برای کاهش عوارض، انتخاب متخصص با تجربه مانند دکتر نسیم غلامی و رعایت مراقبتهای بعد از سابسیژن ضروری است.
مراقبت های بعد از سابسیژن
بلافاصله پس از سابسیژن، مهم است که ناحیه درمانشده را تمیز و خشک نگه دارید. در اینجا برخی توصیههای خاص برای مراقبت پس از سابسیژن وجود دارد:
- کمپرس سرد برای کاهش تورم و کبودی اعمال کنید.
- از ورزشهای سنگین یا ورزشهای آبی به مدت یک هفته خودداری کنید؛ ورزش سبک پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت قابل قبول است.
- از مصرف داروهای رقیقکننده خون به مدت ۷۲ ساعت پس از عمل خودداری کنید.
- به مدت ۴۸ ساعت از محیطهای گرم (سونا، اسپا) دوری کنید.
- در ۲۴ ساعت اول از غذا و نوشیدنیهای داغ خودداری کنید.
- به مدت یک هفته فشار وارد نکنید یا ناحیه درمانشده را به شدت نشویید.
- به مدت یک هفته از مواد فعال مراقبت از پوست (مانند ویتامین A یا C) خودداری کنید.
- روزانه از ضدآفتاب برای جلوگیری از هایپرپیگمانتاسیون استفاده کنید.
- مصرف آنتیبیوتیک یا ضدالتهاب طبق تجویز پزشک را جدی بگیرید.
به همه بیماران توصیه میشود جهت بررسی واکنش پوست در جلسات بعدی به موقع مراجعه کنند.
هزینه سابسیژن چقدر است؟
هزینه سابسیژن به شدت و تعداد اسکار، عمق آنها و نوع ابزار (سوزن نوکورد یا کانولا)، تجربه پزشک، تعداد جلسات و محل کلینیک بستگی دارد.
بهطور میانگین، هزینه هر جلسه سابسیژن در تهران (سال 1404) حدود 1,500,000 تومان است.
درمان های ترکیبی با سابسیژن
برای دستیابی به نتایج بهتر برای از بین بردن جای جوش، سابسیژن را میتوان با روشهای زیر ترکیب کرد:
- رتینوئیدهای موضعی: برای صاف کردن سطح پوست
- میکرونیدلینگ یا مزونیدلینگ: تحریک کلاژنسازی سطحی (حداقل 1 روز پس از سابسیژن)
- پیلینگ شیمیایی: لایهبرداری با اسیدهایی مانند TCA 15%
- روش TCA CROSS: برای اسکارهای نوکتیز
- لیزر فراکشنال: بازسازی عمیقتر پوست
- تزریق جوانسازها: محصولاتی مانند پروفایلو، جالپرو یا سونه کاس برای تقویت کلاژنسازی
- پلیال-لاکتیک اسید (PLLA): تحریک طولانیمدت کلاژن
دکتر نسیم غلامی معمولاً از درمانهای ترکیبی برای بهینهسازی نتایج استفاده میکند. برای مثال، تزریق محصولات کلاژنساز یا انجام مزونیدلینگ همزمان با سابسیژن میتواند بهبود ظاهر پوست را تسریع کند.
فرق سابسیژن با میکرونیدلینگ
«میکرونیدلینگ و سابسیژن هر دو از سوزن استفاده میکنند؛ پس واقعاً تفاوت بین این دو درمان چیست؟»
این سوال را یکی از بیماران هفته گذشته در جلسه مشاورهای که داشتم از من پرسید. در واقع، این اولین بار نیست که چنین سوالی میشنوم. امروزه آنقدر اطلاعات در مورد درمان جای جوش در اینترنت وجود دارد که تشخیص تفاوت واقعی بین روشهای مختلف بسیار دشوار شده است.
برای پاسخ به این سوال باید گفت که به جز اینکه هر دو روش از سوزن استفاده میکنند، همه چیز متفاوت است.
- میکرونیدلینگ: سوزنها بهصورت عمودی وارد پوست شده و شبکهای از سوراخهای میکروسکوپی ایجاد میکنند. این روش برای اسکارهای سطحی یا مشکلات رنگدانهای مناسب است، اما برای اسکارهای عمیق کارایی کمتری دارد.
- سابسیژن: سوزن بهصورت افقی و در عمق درم حرکت کرده و رشتههای فیبروتیک را قطع میکند. این روش برای اسکارهای رولینگ و فرورفته مؤثرتر است.
کدام بهتر است؟ برای اسکارهای خفیف (مثل فرورفتگیهای سطحی یا لکههای مسطح تیرهرنگ)، میکرونیدلینگ کافی است؛ اما برای اسکارهای متوسط تا عمیق، سابسیژن گزینه مناسبتری است. این روش به ویژه در درمان اسکارهای رولینگ مؤثر است، جایی که درم به دلیل فیبروز غیرطبیعی به لایههای زیرین پوست چسبیده است
آیا میتوان میکرونیدلینگ و سابسیژن را با هم انجام داد؟
بله، میتوان هر دو روش را بهصورت ترکیبی انجام داد. اما اینکه آیا میکرونیدلینگ واقعاً به سابسیژن مزیت افزوده میدهد یا نه، هنوز محل بحث است. هدف از درمانهای ترکیبی، تحریک همافزای تولید کلاژن است. در حالی که میکرونیدلینگ میتواند این کار را انجام دهد، اما عمق نفوذ آن ممکن است برای فعالسازی کافی فیبروبلاستها (سلولهای سازنده کلاژن) کافی نباشد.
در عوض، بهتر است سابسیژن با درمانهایی ترکیب شود که تحریک عمقیتری در لایه درم ایجاد میکنند؛ مانند:
- روش CROSS (بازسازی شیمیایی جای زخم با اسید TCA)
- پلیال-لاکتیک اسید (PLLA)، که طی ۶ تا ۱۸ ماه تولید کلاژن را فعال میکند و در حدود ماه دوم به اوج خود میرسد.
انجام سابسیژن در این بازه زمانی میتواند نتایج را بهینه کند، زیرا کلاژن جدید آماده پر کردن لایههای جدا شده پوست خواهد بود.
سابسیژن بهتر است یا لیزر؟
اگرچه لیزر میتواند نتایج مثبتی برای بسیاری از بیماران داشته باشد، اما در برخی انواع اسکار آکنه، سابسیژن مؤثرتر تلقی میشود. دلایل این برتری عبارتند از:
- بالا کشیدن هدفمند اسکار: هدف اصلی سابسیژن، آزاد کردن فیزیکی بافت اسکار از زیر پوست است. در حالی که لیزر این ناحیه را مستقیماً هدف قرار نمیدهد.
- تحریک مستقیم تولید کلاژن: سابسیژن تولید کلاژن را در ناحیه زیر اسکار تحریک میکند که به ترمیم و بالا آمدن جای زخم کمک میکند. این فرآیند در بهبود بلندمدت ظاهر اسکار بسیار مهم است.
- قابلیت تطبیق بالا: سابسیژن برای انواع پوستها و اسکارها مناسب است؛ به ویژه اسکارهای رولینگ و فرورفته، که باعث افزایش اثربخشی آن میشود.
- کمتهاجمی بودن: سابسیژن روشی کمتهاجمی است، که معمولاً به معنای دوره نقاهت کوتاهتر و بهبودی سریعتر نسبت به برخی درمانهای لیزری است.
در واقع لیزرهای فرکشنال یا CO2 هم میتوانند نتایج خوبی داشته باشند، اما برای اسکارهای عمیق کمتر مؤثرند. با نظر پزشک، ترکیبی از هر دو روش میتواند نتایج بهتری ارائه دهد.
توجه: اصطلاح «لیزر سابسیژن» نادرست است، زیرا سابسیژن روشی مکانیکی و غیرلیزری است.
میزان اثربخشی و مطالعات در مورد سابسیژن پوست
در جدول زیر سابسیژن را با میکرونیدلینگ و لیزر از جنبههای مختلف مقایسه میکنیم تا با توجه به توضیحات بالاتر تفاوتها و کاربردهای هر روش را بهتر درک کنید:
معیار مقایسه | سابسیژن | میکرونیدلینگ | لیزر (فرکشنال/CO2) |
تعریف | روش جراحی کمتهاجمی برای قطع رشتههای فیبروتیک زیر اسکار با سوزن یا کانولا | استفاده از سوزنهای ریز برای ایجاد سوراخهای میکروسکوپی و تحریک کلاژن | استفاده از نور لیزر برای بازسازی سطح پوست یا تحریک کلاژن در عمق |
کاربرد اصلی | اسکارهای فرورفته (رولینگ، باکسکار متوسط)، چین و چروک، سلولیت | اسکارهای سطحی، لکههای پوستی، ناهمواری بافت، ضدپیری | اسکارهای سطحی، مشکلات رنگدانهای، بازسازی بافت پوست |
مکانیسم عمل | قطع فیزیکی رشتههای فیبروتیک و تحریک کلاژن در عمق درم | ایجاد آسیبهای کنترلشده سطحی برای تحریک کلاژن | برداشتن لایههای پوست یا تحریک کلاژن با انرژی لیزر |
مناسب برای | اسکارهای رولینگ و فرورفته متوسط تا شدید | اسکارهای خفیف، منافذ باز پوست، خطوط ریز | اسکارهای سطحی، هایپرپیگمانتاسیون، ناهمواری بافت |
عمق نفوذ | عمیق (لایه درم و زیر درم) | سطحی تا متوسط (0.5 تا 2.5 میلیمتر) | سطحی تا عمیق (بسته به نوع لیزر) |
مدت زمان نقاهت | 1 تا 2 هفته (کبودی و تورم موقت) | 2 تا 5 روز (قرمزی و حساسیت موقت) | 5 تا 14 روز (قرمزی، پوستهریزی، حساسیت) |
عوارض احتمالی | کبودی، تورم، عفونت نادر، هایپرپیگمانتاسیون، اسکار کلوئیدی | قرمزی، حساسیت، هایپرپیگمانتاسیون موقت | قرمزی، سوختگی، تغییر رنگ پوست، حساسیت طولانیتر |
تعداد جلسات | 3 تا 6 جلسه (فاصله 4 هفته) | 4 تا 8 جلسه (فاصله 4 تا 6 هفته) | 3 تا 5 جلسه (فاصله 4 تا 8 هفته) |
هزینه تقریبی (هر جلسه) | 200 تا 400 دلار | 100 تا 300 دلار | 300 تا 1000 دلار |
مزایا | – مؤثر برای اسکارهای عمیق – کمتهاجمی – مناسب انواع پوست | – غیرتهاجمی – مناسب اسکارهای سطحی – نقاهت کوتاه | – مؤثر برای مشکلات رنگدانهای – بازسازی عمیق پوست |
معایب | – نیاز به مهارت بالای پزشک – خطر کبودی – برای اسکارهای نوکتیز مؤثر نیست | – برای اسکارهای عمیق کماثر – نیاز به جلسات متعدد | – هزینه بالا – نقاهت طولانیتر – خطر تغییر رنگ در پوستهای تیره |
ترکیبپذیری | با میکرونیدلینگ، TCA CROSS، لیزر، تزریق جوانسازها | با سابسیژن، پیلینگ شیمیایی، PRP | با سابسیژن، میکرونیدلینگ، فیلر |
اثربخشی برای اسکار رولینگ | بسیار بالا | پایین | متوسط |
مطالعات نشان دادهاند که سابسیژن برای اسکارهای رولینگ بسیار مؤثر است:
- مطالعهای در سال 2005 گزارش داد که 90% بیماران بهبود قابلتوجهی در ظاهر اسکارهای رولینگ تجربه کردند.
- در سال 2016، سابسیژن در مقایسه با درمارولر و لیزر CO2 بهترین نتایج را از نظر پزشکان به دست آورد.
با این حال، اثربخشی سابسیژن به مهارت پزشک و نوع اسکار بستگی دارد.
سخن پایانی
سابسیژن یک روش ایمن، کمتهاجمی و مؤثر برای درمان اسکارهای فرورفته، چین و چروکها و سلولیت است. این روش با آزادسازی رشتههای فیبروتیک و تحریک کلاژنسازی، ظاهر پوست را بهبود میبخشد. با ترکیب سابسیژن با درمانهای دیگر مانند میکرونیدلینگ، لیزر یا تزریق جوانسازها، میتوان نتایج بهتری به دست آورد.
در موارد مناسب، سابسیژن میتواند نتایج بسیار خوبی به همراه داشته باشد، اما معمولاً نیاز به تکرار درمان دارد. برای اطمینان از نتیجه مطلوب، مشورت با پزشک با تجربه مانند دکتر نسیم غلامی ضروری است.
سوالات متداول
آیا سابسیژن دردناک است؟
به طور کلی، سابسیژن خیلی دردناک نیست؛ اما انتظار میرود هنگام وارد کردن سوزنها به پوست، مقداری ناراحتی وجود داشته باشد. معمولاً از بیحسی موضعی برای بیحس کردن پوست قبل از عمل استفاده میشود.
آیا سابسیژن ایمن است؟
اگر سابسیژن توسط پزشک واجد شرایط انجام شود، ایمن و کمتهاجمی در نظر گرفته میشود. پزشک با درک آناتومی زیرین پوست، میداند چگونه به سطح درست پوست رسیدگی کند تا با حداقل آسیب و ریسک، به نتایج زیبایی بهینه برسد
چگونه باید برای سابسیژن آماده شوم؟
از مصرف رقیقکنندههای خون مانند آسپرین به مدت دو هفته قبل از سابسیژن خودداری کنید، اما بدون مشورت با پزشک خود، هیچ داروی معمولی را قطع نکنید. اگر در شش ماه گذشته از آکوتان یا استروئیدها استفاده کردهاید، به ما اطلاع دهید. همچنین، در نظر داشته باشید که از ویتامینهایی مانند ویتامین E، جینسنگ یا اکیناسه به مدت یک هفته قبل از عمل خودداری کنید.
دوره نقاهت سابسیژن چقدر است؟
پس از سابسیژن، ممکن است به مدت حدود ۵ تا ۷ روز با حساسیت خفیف، کبودی و تورم مواجه شوید، اگرچه این موضوع میتواند بسته به فرآیندهای التیام فردی متفاوت باشد. پیروی از مراقبتهای پس از عمل توصیهشده توسط پزشک و استفاده از محصولات مراقبت از پوست با کیفیت میتواند به بهبود شما کمک کند.
سابسیژن چند درصد جواب میده؟
میزان موفقیت سابسیژن به نوع اسکار و پاسخ بدن بستگی دارد. مطالعات نشان میدهند که حدود 90% بیماران با اسکارهای رولینگ بهبود قابلتوجهی مشاهده میکنند، اما برای اسکارهای نوکتیز یا بسیار عمیق ممکن است نتایج محدود باشد.
منابع:
بدون دیدگاه